Uroczystości
upamiętniające 69 Rocznicę Bohaterskiej Obrony Węgierskiej Górki
oraz 65 Rocznicę Pamięci Straconych Partyzantów w Żabnicy
3 września 2008 roku.
Mszę św. odprawił Ks. Prałat Stanisław Bogacz – miejscowy dziekan wraz z miejscowymi proboszczami Ks. Władysławem Nowobilskim i Ks. Jackiem Jaskiernią oraz z kapelanem Straży Granicznej – Ks. ppor. Marcinem Czuchraniukiem i dziekanem Wojsk Lądowych Kościoła Augsbursko Ewangelickiego ks. płk. Zbigniewem Kowalczykiem. We Mszy św. udział wzięli również: Rodziny Pomordowanych Partyzantów, Obrońcy Węgierskiej Górki z Prezesem Klubu Obrońców Węgierskiej Górki Panem por. Antonim WOLNYM, Żołnierze KOP-u z Prezesem Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych Panem Mirosławem RUBASEM, Związki Kombatanckie oraz Światowy Związek Armii Krajowej, Pan Jacek SASIN – przedstawiciel Prezydenta RP, Pan Sławomir KOWALSKI – Senator RP, Pan Andrzej GABRYCH – Przedstawiciel Wojewody Śląskiego, Pan – Marian ORMANIEC – Vice Marszałek Województwa Śląskiego, Pani Jadwiga DYBAŁ – przedstawicielka Delegatury Śląskiego Kuratorium Oświaty w Bielsku Białej, Pan Władysław SKRZYP – V-ce Przewodniczący Rady Powiatu, Pan Leon FIGURA - Przewodniczący Rady Gminy, Pan Piotr TYRLIK – Wójt Węgierskiej Górki oraz Pan Marian KUROWSKI – Vice Wójt Węgierskiej Górki, Pan Antoni SZLAGORA – Burmistrz Miasta Żywiec, Pan płk Sylwester DZIEDZIC oraz Pani ppłk Agata Mróz – przedstawiciele Straży Granicznej, płk Zbigniew PIĄTEK – szef WSzW w Katowicach, kpt. Tomasz JANCZAK – przedstawiciel 18 batalionu desantowo – szturmowego w Bielsku-Białej, Pan W. GÓRLICKI - Starosta Powiatu Szydłowieckiego, Pan Marek SOKOŁOWSKI - vice Starosta Powiatu Szydłowieckiego, młodzież wraz z nauczycielami z Zespołu Szkół im. KOP w Szydłowcu, a także przedstawiciele miejscowych władz, biznesu, szkół oraz młodzież i społeczeństwo.
W przedstawionej homilii Ks. Bogacz nawiązał do bohaterskiej postawy jaką wykazali się obrońcy Węgierskiej Górki podczas agresji hitlerowskiej na Polskę we wrześniu 1939 roku oraz podczas walk partyzanckich z okupantem na tych terenach. Wspomniał tragiczny dzień 3 września 1943 roku kiedy to gestapowcy przywieźli w ciężarówkach skazanych partyzantów na miejsce kaźni tj. wcześniej przygotowaną szubienicę. Była godzina 15.00 . Z więźniarki wyrzucono skazanych i popędzono ich pod razami pięści i esesmańskich butów pod szubienicę. Kiedy ustawiono wreszcie więźniów pod szubienicą, z głośnika odczytano wyrok w obecności przestraszonych, spędzonych tam ludzi z Żabnicy, Węgierskiej Górki i Cięciny oraz niemieckich osadników z Ciśca. Stojący pod szubienicą, nasi wielcy bohaterscy rodacy, nagle ożywili się, zauważyli stojącego nieopodal szubienicy ich kapłana – Ks. proboszcza Gabriela Zemana, który przyszedł nieproszony, narażając własne życie, aby dać wsparcie duchowe i posługę duszpasterską przed śmiercią. Ksiądz proboszcz ubrany w sutannę i fioletową stułę udzielił skazańcom rozgrzeszenia, którzy nie mogąc bić się w piersi, ponieważ mieli skrępowane ręce, na znak skruchy pochylali swoje wygolone posiniaczone i spuchnięte głowy. Sytuacja ta wzbudziła poruszenie wśród gestapowców. Stojący obok niemiecki policjant krzykną: „Niech się Ksiądz wynosi”. Kapłan zdjął stułę skulił się i uciekł przed goniącymi go gestapowcami, kryjąc się w pobliskich domach. Tymczasem gestapowcy kontynuowali egzekucję. Odczytano nazwiska poszczególnych skazańców:
Rudolf DOBOSZ – gajowy, ur. 1885 r., zamieszkały w Sopotni Wielkiej,
Ferdynand DZIEDZIC – rolnik, ur. 1912 r., zamieszkały w Cięcinie,
Józef FIJAK – rolnik, ur. 1898 r., zamieszkały w Żabnicy,
Fryderyk GAWEŁ – robotnik, ur. 1904 r. zamieszkały w Węgierskiej Górce,
Franciszek CHOWANIEC – gajowy, ur. 1910 r., zamieszkały w Sopotni Wielkiej,
Jan KANIA – rolnik, ur. 1890., zamieszkały w Cięcinie,
Stanisław KONIOR – pracownik leśny., zamieszkały w Żabnicy,
Franciszek SZUMLAS – gajowy, ur. 1907 r., zamieszkały w Żabnicy,
Jan WALIGURA – rolnik, ur. 1920 r., zamieszkały w Sopotni Wielkiej,
Ludwik ZEMAN – rolnik, ur. 1925 r., zamieszkały w Ujsołach,
Jan ŻABNICKI – gajowy, ur. 1895 r., zamieszkały w Żabnicy,
oraz treść wyroku
„ Wszyscy wymienieni, obecni tu więźniowie za to, że różnymi środkami i sposobami wspierali *Zieloną Kadrę* , zostali przez Sąd Doraźny w Mysłowicach skazani na karę śmierci. Wyrok ma być wykonany natychmiast przez powieszenie”.
Dalej hitlerowcy prowadzili każdego skazańca, trzymając go za ręce na podest szubienicy. Nasi bohaterowie nie szarpali się, nie płakali, nie złorzeczyli. Z bólem i żalem patrzyli na stojących i płaczących rodaków. A w oczach ich było widać Polskę i miłość do Niej. I kiedy okrutni żołdacy założyli pętle na ich szyje padały słowa pożegnania:
„Zostańcie z Bogiem Rodacy”, „Do zobaczenia Rodacy”, „Niech żyje Pol…”.
A później, później – uleciały Polskie Orły do Nieba.
Ksiądz Bogacz zwrócił również uwagę na losy rodzin Powieszonych Partyzantów, które również zapłaciły wielką daninę na rzecz Ojczyzny mimo bólu w którym pozostali. Aresztowano ich, wywieziono do obozów koncentracyjnych, gdzie wielu zostało w bestialski sposób pomordowanych lub zmarło z wycieńczenia i głodu.
Ksiądz zaapelował obyśmy choć w cząstce kochali Boga i Ojczyznę tak jak nasi pomordowani bracia to uczynili.
Następnie, uczniowie i chór Szkoły Podstawowej im. Partyzantów Polskich z Żabnicy przedstawili okolicznościowy program oraz złożyli pod Pomnikiem Pomordowanych Partyzantów czerwone róże.
Okolicznościowe słowo w imieniu jeszcze żyjących obrońców Węgierskiej Górki i okolic wygłosił żołnierz KOP-u por. Antoni WOLNY. Słowa wspomnienia o bohaterach tej ziemi, którzy nie szczędzili własnej krwi i życia dla jej obrony, były pełne tęsknoty za Nimi ale i refleksji optymizmu na przyszłość, bo gdy ziemia z Błogosławieństwem Pana Boga wydaje na świat Takich Bohaterów, to jej przyszłość jest zagwarantowana bez względu na koleje historii.
W kolejnych wystąpieniach zabrali głos: Pan Jacek SASIN – doradca Prezydenta RP, Pan Andrzej GABRYCH – przedstawiciel wojewody śląskiego oraz Pan V-ce Marszałek Województwa Śląskiego. Pan Mirosław RUBAS – Prezes Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych wręczył dla szkoły na ręce Pani Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Obrońców Węgierskiej Górki odznaczenia : „Pro Memoriał” oraz Dużą Honorową Odznakę KOP. Uroczystość zakończyła się Apelem Poległych oraz złożeniem wieńców i kwiatów pod tablicą pamiątkową umieszczoną na pomniku.
płk Sylwester DZIEDZIC