Status osoby posiadającej równolegle obywatelstwo polskie i innego państwa na gruncie polskiego prawa jednoznacznie regulują przepisy ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2023 r. poz. 1989):
Art. 3.
- Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.
- Obywatel polski nie może wobec władz Rzeczypospolitej Polskiej powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadane równocześnie obywatelstwo innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki;
Przepisy te, nie wykluczając możliwości posiadania przez obywatela polskiego równolegle obywatelstwa innego państwa, ustanawiają zasadę wyłączności i nadrzędności obywatelstwa polskiego w RP.
Oznacza to, że obywatele RP (czyli wszystkie osoby, które mają nadany w Polsce nr PESEL z poświadczeniem posiadania obywatelstwa polskiego) są zobowiązani do posługiwania się w Polsce wyłącznie polskimi dokumentami, które potwierdzają tożsamość i polskie obywatelstwo jego posiadacza oraz uprawniają go do przekraczania granicy.
Dokumentami tymi są przede wszystkim: ważny polski paszport, paszport tymczasowy lub alternatywnie dowód osobisty.
W wyjątkowych sytuacjach, gdy podczas pobytu poza granicami RP osoby te utraciły polskie dokumenty lub w posiadanych przez nich dokumentach upłynął już termin ich ważności, a uzyskanie nowego polskiego dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy nie było możliwe, obywatel polski może uzyskać zgodę na przekroczenie naszej granicy w celu powrotu do kraju na podstawie nieważnego już polskiego dokumentu lub nawet wtedy, gdy takiego dokumentu aktualnie w ogóle nie posiada.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku ponownego wyjazdu z Polski osoby te nie mogą już posłużyć się ani tym nieważnym polskim dokumentem ani posiadanym równolegle paszportem innego państwa. Zobligowane są do ubiegania się o uzyskanie nowego ważnego polskiego dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy, czyli paszportu, paszportu tymczasowego lub dowodu osobistego, ale z zastrzeżeniem, iż dowód osobisty uprawnia jego posiadacza tylko i wyłącznie do przekraczania granicy w celu wyjazdu z RP w ramach podróży do innych państw UE, EOG (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) i Konfederacji Szwajcarskiej - lub do tych państw trzecich, które mocą własnych decyzji wyraziły na to zgodę, czyli aktualnie tylko do: Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Gruzji, Kosowa, Macedonii Płn, Mołdawii, Serbii, Turcji oraz czasowo - tylko do 31 grudnia 2024 roku - do Tunezji.
Szczegółowe informacje dot. zasad uzyskiwania polskich dokumentów uprawniających do przekraczania granicy tj.: paszportów, dowodów osobistych, paszportów tymczasowych (w tym możliwości uzyskiwania polskich paszportów tymczasowych na lotniskach) oraz wymogów formalnych/procedur administracyjnych niezbędnych w tym zakresie są dostępne pod linkami:
https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela/#dokumenty-i-dane-osobowe
https://www.gov.pl/web/mswia/uzyskaj-paszport-tymczasowy-w-punkcie-na-lotnisku